جراحی فک و صورت چیست؟ معرفی ۷ روش مهم عمل زیبایی فک پایین و بالا

جراحی زیبایی فک بالا و پایین به مواردی اطلاق می‌شود که در آن بیمار برای ظاهری زیباتر و یا به دلیل داشتن مشکلات عملکردی نظیر غذا خوردن، صحبت کردن و … نیاز به عمل فک و صورت دارد. در این عمل استخوان از محل مناسبی برش داده شده و به موقعیت مورد نظر منتقل می‌شود. سپس توسط پیچ ها، سیم ها و صفحات تیتانیومی در جای خود ثابت می‌شود. در این نوشته به طور خلاصه با موارد زیر آشنا خواهید شد.

• معرفی ۷ روش مهم و پر کاربرد جراحی فک و صورت
• دلایل انجام جراحی
• عوارض انجام جراحی
• اقدامات لازم قبل از عمل
• روش انجام کار
• مراقبت های بعد از عمل

توصیه می‌شود در ابتدا فیلم کوتاه زیر را تماشا نمایید تا به طور کامل با موضوع آشنا شوید.

مطالعه بیشتر  ⇔ روش تخصصی زاویه سازی زیبایی فک و صورت

مطالعه بیشتر  ⇔  روش تشخیص و درمان درد فک چیست؟

مطالعه بیشتر  ⇔  هزینه جراحی فک

اپن بایت (Open bite) دگرگونی فک و صورت بوده که در آن فرد قادر به چسباندن دندان های بالا و پایین خود نیست. اپن بایت نه تنها از لحاظ ظاهری، بلکه از آن مهم تر از لحاظ عملکردی برای فرد مشکلاتی ایجاد می‌کند. از مشکلات عملکردی می توان به دشوار شدن جویدن و صحبت کردن اشاره کرد.

در اغلب موارد، به عمل فک بالا و پایین نیاز می‌باشد (جابجایی فک به صورت دورانی و انتقالی). این جراحی نه تنها مشکلات عملکردی بیمار را حل خواهد کرد، بلکه زیبایی صورت فرد را دو چندان می‌کند. یک نمونه از این جراحی را در شکل بالا می‌توانید مشاهده کنید.

در برخی موارد و در سنین پایین می توان با ارتودنسی مشکل اپن بایت را حل کرد. به عنوان مثال در ویدئو زیر می‌توان مشاهده کرد که چگونه یک اپن بایت بسیار زیاد تنها با استفاده از ارتودنسی اصلاح می‌شود.

جلو آمدگی فک پایین (Underbite) دگرگونی فک و صورت بوده که در آن دندان های فک پایین جلوتر از دندان های فک بالا قرار می‌گیرند. در بیشتر موارد این جلو آمدگی خفیف بوده و مشکلی برای فرد ایجاد نمی شود. ولی موارد حاد، علاوه بر زیبایی مشکلاتی در خوردن، صحبت کردن و درد را برای بیمار به همراه دارد.

این دگرگونی می‌تواند در اثر عادات بد کودکی نظیر مکیدن انگشت، فشار دادن دندان با زبان و … ایجاد شود. از دلایل دیگر می‌توان به ژنتیک و حوادث اشاره کرد.

در موارد خفیف می‌توان با ارتودنسی، دندان ها را جابجا کرده و مشکل را بر طرف نمود. ولی در موارد شدید تنها راه حل، عمل و جراحی زیبایی فک و صورت است. در شکل زیر به طور خلاصه روش انجام کار نمایش داده شده است. در این روش فک پایین از محل مناسب برش داده  شده و قسمت اضافی حذف می‌شود. سپس استخوان‌ها با استفاده از اتصالات تیتانیومی به هم متصل می‌شوند.

عقب رفتگی فک پایین (Overbite) دگرگونی فک و صورت بوده که در آن دندان های فک پایین عقب تر از دندان های فک بالا قرار می‌گیرند. عقب رفتگی بین ۱ تا ۲ میلی‌متر معمول بوده و مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند. با این وجود موارد شدید نیاز به جراحی دارد (عقب رفتگی بین ۴ تا ۱۰ میلی‌متر).

ژنتیک، عادات بد کودکی (مکیدن انگشتان و …) و افزایش سن در بروز این عارضه مؤثر هستند. کاهش زیبایی، درد فک، درد TMJ، سایش دندان، درد صورت و … از عوارض عقب رفتگی فک می‌باشند.

موارد خفیف را شاید بتوان در کودکی با استفاده از ارتودنسی اصلاح کرد. ولی در موارد شدید فک پایین برش داده شد و به محل مناسب منتقل می شود. در نهایت با استفاده از اتصالات تیتانیومی در محل خود ثابت می‌شود (شکل ذیل).

فک بالا ممکن است بیش از اندازه کوتاه، دراز، جلو و یا عقب باشد. در این شرایط تنها راه حل، عمل زیبایی فک بالا است. در این جراحی می‌توان فک بالا را به سمت جلو و عقب حرکت داده و یا آن را بالا و پایین برد. در برخی موارد نیز می‌توان با دوران، عدم تقارن فک را اصلاح کرد.

عمل نیازمند بی هوشی عمومی بوده و حدود ۱٫۵ ساعت طول می‌کشد. همچنین کل برش‌ها در داخل دهان صورت می‌پذیرد.

در این جراحی ، فک بالا به طور کنترل شده برش داده شده و می‌شکند. در صورت نیاز می‌توان مقداری از استخوان فک بالا را حذف کرده و طول آن را کاهش داد. و یا به آن استخوان اضافه کرده و طول آن را افزایش داد. پس از قرارگیری فک در موقعیت مناسب، با استفاده از پیچ ها و صفحات تیتانیومی فک به طور کامل مهار می‌شود. در انتها نیز لثه با استفاده از بخیه های قابل حل به هم متصل خواهد شد. نمونه ای از این جراحی را در شکل زیر می‌توانید مشاهده کنید.

ژنیوپلاستی توسط متخصص و جراح فک و صورت انجام می‌شود. این روش در اصل عمل زیبایی بوده و به ندرت به خاطر مشکلات عملکردی صورت می‌پذیرد. به همین دلیل، اکثر بیمه ها هزینه آن را پوشش نمی‌دهند.  این جراحی انواع مختلفی داشته و در آن می‌توان چانه را به جلو، عقب، چپ، راست، بالا و پایین حرکت داد. ۲ نوع  اصلی ژنیوپلاستی عبارت اند از:

۱ . ژنیوپلاستی Sliding:

در این روش چانه با اره بریده می‌شود. سپس در جهت و راستای مورد نیاز حرکت داده شده و در موقعیت مناسب توسط پیچ و صفحات تیتانیومی محکم می‌شود.

۲ . ایمپلنت چانه:

با استفاده از ایمپلنت می‌توان چانه را شکل داد، بزرگ کرد و یا ظاهر آن را به سمت جلو حرکت داد. ۲ روش ایمپلنت چانه عبارت اند از:

• استفاده از جراحی و اتصال مواد پلاستیکی به چانه
• تزریق چربی به زیر پوست

نمونه ای از ژیتوپلاستی Sliding در شکل زیر نمایش داده شده است.

عدم تقارن فک و صورت در همه انسان ها وجود دارد. با این وجود این امر به معنی آن نیست که همه نیاز به جراحی زیبایی فک و صورت دارند. تنها کسانی به این عمل احتیاج دارند که عدم تقارن در آن‌ها مشهود است. در مورد پیشرفته همانند سایر روش های جراحی اشاره شده، فک به صورت کنترل شده بریده شده و می‌شکند. سپس توسط پیچ و صفحات تیتانیومی استخوان ثابت می‌شود. نمونه ای از این عمل را در شکل ذیل می‌توانید مشاهده کنید.

در واقع لبخند لثه ای از مشکلات اسکلتی فک و صورت نبوده و به مواردی اطلاق می‌شود که در ان لثه بیش از اندازه رشد کرده و دندان را در بر می‌گیرد. بنابراین، دندان کوتاه دیده شده و ظاهری نا زیبا دارد. با استفاده از جراحی با لیزر و یا تیغ می‌توان لثه را برش داد (هیچ نیازی به تغییر استخوان فک بالا و پایین نیست). و  زیبایی دندان و لثه را دو چندان کرد. مطلب کامل و جامعی در این خصوص در سایت الستون و ولستون وجود دارد که می‌توانید در لینک زیر آن را مطالعه نمایید.

مطالعه بیشتر  ⇔ جراحی زیبایی ، کانتورینگ ، شکل‌دهی و برش لثه

عمل و جراحی زیبایی فک و صورت می‌تواند در موارد ذیل به کمک بیمار بیاید.

• آسان‌تر شدن گاز گرفتن و جویدن
• اصلاح مشکلات مربوط به قورت دادن غذا و صحبت کردن
• کاهش احتمال سایش و شکستن دندان ها
• اصلاح خط گاز گرفتن
• اصلاح عدم تقارن صورت
• راحت تر شدن بستن لب ها
• کاهش درد ناشی از TMJ
• اصلاح جراحات ناشی از حوادث
• کاهش و درمان دندان قروچه

در صورت انجام عمل و جراحی زیبایی فک پایین و بالا توسط متخصص، خطری بیمار را تهدید نمی‌کند. با این وجود عوارض جانبی احتمالی زیر را باید در نظر گرفت.

• از دست دادن خون
• عفونت
• آسیب های عصبی
• شکستن و ترک خوردن فک
• بازگشت فک به موقعیت اولیه
• درد
• احتیاج به جراحی بیشتر
• نیاز به عصب کشی برخی از دندان ها
• از دست دادن قسمتی از فک

بعد از جراحی نیز ممکن است موارد ذیل را به صورت خفیف یا شدید تجربه کنید.

• درد و تورم
• مشکل در خوردن غذا
• مشکلات عادت کردن به شرایط جدید

اقدامات قبل از عمل

در بیشتر موارد، قبل از جراحی و عمل زیبایی فک بالا و پایین ، دندان ها ارتودنسی می‌شوند. بریس های ارتودنسی معمولاً ۱۲ تا ۱۸ ماه قبل از عمل در دهان بیمار قرار می‌گیرد.

متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت با یکدیگر پروسه درمان شما را برنامه ریزی خواهند کرد. در این فرایند از تصویر برداری اشعه X، تصاویر و مدل های ۳ بعدی، تصویر برداری سه بعدی CT اسکن و … استفاده می‌گردد.

انتظار چه چیزی را داشته باشم؟

قبل از عمل:

• جراحی زیبایی توسط متخصص و جراح فک و صورت انجام می‌پذیرد.
• برای عمل نیاز است که به مدت ۲ تا ۴ روز بستری شوید.
• عمل نیازمند بی هوشی عمومی است.

در طول عمل:

• عمل در داخل دهان بوده و پوست صورت برش داده نمی‌شود. بنابراین نگران زخم نباشید. با این وجود ممکن است چند برش کوچک بر روی پوست نیاز باشد.
• متخصص جراح با ابزارهای متعدد فک شما را بریده و به موقعیت مناسب می‌برد.
• استخوان ها توسط پیچ، سیم و صفحات تیتانیومی در جای خود محکم می‌شوند.
• در برخی مواقع نیاز است که استخوان از سایر اندام های شما (پا و …) گرفته شده و به فک پیوند شود.

بعد از عمل:

بعد از جراحی دکتر در خصوص رعایت موارد ذیل دستور العمل هایی به شما داده که تک تک آن ها را باید رعایت کنید.

• رعایت رژیم غذایی
• رعایت بهداشت دهان
• پرهیز از مصرف تنباکو
• پرهیز از فعالیت های شدید
• تجویز دارو برای کنترل درد
• زمان بازگشت به کار و فعالیت (معمولاً ۱ تا ۳ هفته بعد از عمل)

بهبود اولیه معمولاً ۶ هفته طول کشیده و بهبود نهایی به ۱۲ هفته زمان نیاز دارد. در اغلب موارد پس از جراحی ارتودنسی ادامه یافته تا دندان ها به موقعیت صحیح منتقل شوند.